موتور بنزین سوز
خودروهایی که سیستم سوخت رسانی به صورت کاربراتور داشته را،بنزین سوز کاربراتوری می نامند ، این نوع از خودروها دارای مزایای زیر هستند:
1- سهولت در تعمیرات.
2- تعمیر بدون نیاز به لوازم الکترونیکی خاص.
3- هزینه کم تعمیرات در صورت خرابی کلی سیستم.
4- هزینه ساخت تمام شده کم تر به نسبت سیستم انژکتوری .
معایب این سیستم به شرح زیراست:
1- احتمال خطا در تنظیم .
2- از بین رفتن تنظیم موتور خودرو بعد از مدتی کارکرد .
3- کارکرد نامناسب خودرو در سرما و گرما ، بیش از حد استاندارد .
4- تنظیم بسیار سخت مصرف سوخت و سخت رسیدن به استانداردهای تولید کننده.
5- تنظیم بسیار دشوار و سخت سیستم جرقه زنی در اینگونه خودروها .
عامل اصلی کار در یک کاربراتور ایجاد مکش بر روی مجرای خروج سوخت (ژیگلور ) می باشد . این مهم توسط قسمتی از بدنه کاربراتور به نام ونتوری یا گلوگاه انجام می گیرد. ونتوری مقطع کاهش بدنه کاربراتور می باشد . با باز شدن صفحه گاز ، هوا توسط سیلندر موتور مکیده شده و به داخل کاربراتور جریان می یابد ( تند شدن سرعت مکش هوا در سیلندرها و در نهایت عبور جریان بیشتر از کاربراتور ) . در هنگام عبور از ونتوری به علت کاهش مقطع عبور ، سرعت هوا افزایش یافته و فشار محفظه ونتوری کاهش می یابد و مکشی ایجاد می نماید که به مراتب از سایر مقاطع کاربراتور بیشتر است . بنابراین چنانچه سیستم انتقال سوخت به این بخش متصل شود ، سوخت مکیده شده و پس از مخلوط شدن با هوا به داخل سیلندر وارد می شود .
موتور انژکتوری
سیستم سوخت رسانی انژکتوری،یکی از روش های سوخت رسانی به موتورهای احتراق داخلی می باشد که در این سیستم ، سوخت توسط یک پمپ مکانیکی یا برقی با فشار به داخل لوله‌های سوخت رسانی (انتقال دهنده های سوخت ) و ریل سوخت وارد می‌شود و از طریق انژکتورها که در واقع نوعی شیر محسوب می‌شوند ( برای مفهوم بهتر یک سرنگ را در نظر بگیرید که با فشار مایع درونی محفظه خویش را با بیرون پاشش کرده و سوخت را به صورت پودر تبدیل می نمایند ) ، به پشت سوپاپ هوا یا درون سیلندرها ، به صورت پودر شده تزریق نموده و به این ترتیب مخلوطی از هوا و سوخت برای احتراق در موتور و تولید انرژی بدست می‌آید .
ذات سیستم انژکتوری بر پایه استفاده بهینه از سوخت موجود ، تبدیل سوخت موجود به بهترین درصد حجمی ترکیبی برای استفاده در خودروها می باشد .
مزایای سیستم تزریق سوخت انژکتوری به شرح زیر است :
توزیع یکنواخت سوخت بین سلیندرها ، کاهش خام سوزی ، کاهش تولید گازهای خطرناک ، راندمان حجمی بالاتر موتور به علت حذف ونتوری ، کاهش ارتفاع موتور ، عدم نیاز به گرمکن ، شتاب گیری مناسب تر موتور، کاهش مصرف سوخت و اندازه گیری دقیق سوخت ، کارکرد مناسب و تعمیر کمتر و نیاز بسیار کمتر برای تنظیم سیستم سوخت رسانی از مزایای روش تزریق سوخت به صورت انژکتوری می‌باشد .
معایب سیستم تزریق سوخت انژکتوری به شرح زیر می باشد:
وجود قطعات حساس ، دقیق و گران قیمت ، نیاز به تخصص فراوان در امر تولید و تعمیر قطعات و پیچیدگی سیستم از معایب روش تزریق سوخت می‌باشد .
انواع سیستم سوخت رسانی انژکتوری به ترتیب نسل به شرح زیر می باشد .
مکانیکی ( نسل اول )
سیستم K-Jetronic
الکترونیکی EFI
نوع L-Jetronic
نوع D-Jetronic
نوع K-Jetronic
نوع LH-Jetronic
سیستم MPFI
سیستم SPFI
سیستم GDI
سیستم انژکتوری شامل 3 بخش می باشد ، که به ترتیب زیر است:
1 . سنسورها : وظیفه سنسورها جمع آوری اطلاعات خام برای انتقال به واحد کنترل الکترونیکی مرکزی یا همان ECU می باشد .
2 . واحد کنترل کننده مرکزی یا همان ECU ، که اطلاعات جمع آوری شده را تحلیل کرده و به دستوراتی تبدیل نموده که این دستورات برای اجرا به واحدهایی با نام عملگر منتقل می شوند .
3 . عملگرها یا همان واحدهای عمل کننده ، که این موارد به مانند انژکتورها که تزریق سوخت را بر عهده دارند ، تمام موارد برای کارکرد خودرو را به هر آنچه که ECU به آنها ابلاغ نموده ، انجام می دهند . در اصل خروجی سیستم انژکتوری همین عملگرها هستند .
انواع روشهای تزریق سوخت انژکتوری
نوع تک نقطه‌ای شامل : , TBI CFI
نوع تزریق مداوم
نوع تزریق دریچه مرکزی شامل : CPI و CPFI
نوع چند نقطه‌ای
نوع تزریق مستقیم
موتورهای دیزلی ، توربو دیزلی
به خودروهایی که از سوخت هایی چون دیزل و سوخت ارگانیک بیودیزل استفاده می نمایند ، خودروهای دیزل میگویند . اینگونه خودروها ، به دلیل نداشتن سیستم جرقه زنی و نیاز به هوای بیشتر ، اکثرا دارای سیستم توربو شارژر نیز بوده و گاهی اوقات اینگونه خودروها را با نام توربو دیزل نیز می شناسند .
موتورهای گاز سوز و دو دو گانه سوز
خودروهای دوگانه سوز به خودروهایی گفته می شود که موتور آنها برای استفاده 2 نوع سوخت طراحی شده است ، به عنوان مثال خودرویی که قابلیت استفاده از بنزین و گاز را یکجا داشته باشد ، دوگانه سوز گویند .
سیستم سوخت رسانی این خودروها ، با سیستم سوخت رسانی اول آن ها یکسان بوده و تنها با استفاده از تغییراتی جزئی و یا تعویض نمودن برخی از قطعات سیستم سوخت رسانی با نوعی که برای هر دو نوع سوخت ، طراحی شده است ، در اینگونه از خودروها مورد استفاده قرار می گیرد .
البته در بیشتر موارد خودروهایی که با سوخت هایی چون ، بنزین و گاز طبیعی ( CNG ) و یا گاز مایع ( LPG ) ، عمل نمایند را ، خودروهای دوگانه سوز می نامند .
محاسن این سیستم ها به شرح زیر است:
1. آلودگی کمتر و دوستدار محیط زیست .
2. سوخت ارزان و در دسترس .
معایب این نوع از موتورها به شرح زیراست:
1. هزینه های تعمیرات نگهداری نسبتا بالا .
2. تعمیرات دوره ای زیاد .
3. خراب شدن سرسیلندر پس از مدتی کارکرد .
4. بازدهی موتور نامناسب .
5. مصرف بیش از اندازه و طی مسافت کوتاه با یک مخزن کاملا پر از گاز نسبت به خودروهای بنزینی .
خودروهای هیبریدی
خودرو هیبریدی خودرویی است که برای حرکت کردن از ترکیب دو یا چند منبع مجزای قدرت استفاده می‌کند . در بیشتر موارد از این نام در اشاره به خودرو برقی دوگانه استفاده می‌شود که در سیستم پیشرانه آنها یک موتور احتراق داخلی ( معمولاً بنزینی و یا توربو دیزلی ) در کنار یک یا چند موتور الکتریکی قرار دارد و به خودرو این قابلیت را می دهد که فقط از یکی از این منابع انرژی یا هر دو آنها در کنار یکدیگر استفاده کند .
خودورهای هیبریدی می توانند از سیستمهای حرکتی دیگری نیز استفاده نمایند . این سیستم ها خودروهای گاز سوز ، دوگانه سوز و …. را شامل می گردد ، اما در نهایت سیستم الکتریکی برای حرکت خودرو نیز درگیر خواهد شد ، این نوع سیستم ترکیبی برای حرکت یک خودرو را خودروی هیبریدی گویند .