ناک زدن موتور خودرو چیست و چطور جلوی آن را بگیریم؟
ناک زدن موتور زمانی رخ می‌دهد که احتراق سوخت در سیلندر به‌جای زمان دقیق، زودتر یا نامنظم اتفاق می‌افتد. نتیجه، صدایی شبیه تق‌تق و ضربه است و اگر راننده آن را نادیده بگیرد، پیستون، یاتاقان‌ها و حتی سرسیلندر تحت فشار قرار می‌گیرند. شناخت نشانه‌ها و رفع علت، از هزینه‌های سنگین تعمیر جلوگیری می‌کند.
ناک چیست و چرا به‌وجود می‌آید؟
در احتراق سالم، ECU زمان جرقه را دقیق تنظیم می‌کند و مخلوط هوا و سوخت یکنواخت می‌سوزد. وقتی بنزین اکتان پایین مصرف می‌کنید یا رسوب کربن در محفظه احتراق جمع می‌شود، نقطه‌های داغ شکل می‌گیرند و سوخت به‌صورت پراکنده منفجر می‌شود؛ همان ضربه‌ای که به گوش می‌رسد. تایمینگ اشتباه جرقه یا شمع نامناسب هم همین شرایط را تشدید می‌کند.
نشانه‌هایی که باید جدی بگیرید
- صدای تق‌تق یا کوبش زیر بار و هنگام شتاب‌گیری
- افت توان و کشش خودرو، مخصوصاً در دنده‌های بالا
- افزایش مصرف سوخت و بالا رفتن دمای کارکرد
- لرزش محسوس در دورهای میانی
علل رایج ضربه موتور
چند عامل بیشتر از بقیه تکرار می‌شوند: بنزین با اکتان پایین، رسوب کربن روی سوپاپ و سرسیلندر، شمع فرسوده یا با رنج حرارتی نامناسب، سنسور ناک معیوب، و نرم‌افزار ECU که نیاز به به‌روزرسانی دارد. رانندگی طولانی با دور موتور بالا و فشار حرارتی، احتمال بروز مشکل را بیشتر می‌کند.
چه کاری انجام دهیم تا مشکل برطرف شود؟
- سوخت باکیفیت‌تر بزنید و اگر سازنده اجازه می‌دهد از اکتان بالاتر استفاده کنید.
- شمع‌ها را طبق برنامه سرویس تعویض کنید و نوع پیشنهادی سازنده را به‌کار ببرید.
- تمیزکاری سیستم هوا و حذف رسوبات محفظه احتراق را در سرویس دورهای بگنجانید.
- با دستگاه عیب‌یاب، سنسور ناک و تایم جرقه را بررسی کنید.
- در سربالایی‌ها یک دنده معقول انتخاب کنید تا موتور زیر بار سنگین نکوبد.
کی به تعمیرکار مراجعه کنیم؟
اگر صدای ضربه با تعویض سوخت و سرویس سبک کم نشد، سریع‌تر خودرو را به کارشناس نشان بدهید. تأخیر در رسیدگی، ریسک صدمه به پیستون، شاتون و یاتاقان را بالا می‌برد. برای تهیه قطعات استاندارد هم می‌توانید از دسته‌های فروشگاه بازدید کنید:
مزدا وانت،
کاپرا،
وانت کارا و
وینگل.
برای پرسش‌های فنی یا دریافت مشاوره، از صفحه
تماس با ما
استفاده کنید.
منبع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر
برای آشنایی بیشتر با مفهوم ناک و احتراق زودرس، این مطلب را ببینید:
Engine knocking – Wikipedia.
جمع‌بندی: اگر ناک زدن موتور را به‌موقع مدیریت کنید، از هزینه‌های سنگین تعمیر پیشرانه پیشگیری می‌کنید. سوخت مناسب، سرویس منظم و عیب‌یابی دقیق، سه قدم اصلی هستند.