نگهداری از خودرو مقوله بسیار مهمی است. این وسیله که این روزها بسیار هم گران شده، نیاز به مراقبت و رسیدگی‌هایی دارد که اگر به‌درستی انجام نشوند، خسارت و هزینه های زیادی به شما وارد می‌کند. یکی از مشکلاتی که برای خودروها پیش می‌آید، موضوع لاستیک سایی است. لاستیک خودروها در تماس مداوم با سطح زمین دچار ساییدگی می‌شود. البته پای عوامل دیگری هم به میان است و در واقع، اصطکاک سطح زمین و خودروها تنها دلیل ساییده شدن چرخ‌ها نیست. در ادامه درباره لاستیک سایی به‌طور کامل صحبت خواهیم کرد.
لاستیک سایی چیست؟
بخش مهمی از ایمنی خودرو وابسته به سلامت لاستیک های آن است. لاستیک‌ها بار وزن وسیله را به دوش می‌کشند و اگر خراب شوند یا به درستی عمل نکنند، خودرو خراب می‌شود و در ترددهایش حوادث ناخوشایند می‌آفریند. اما لاستیک سایی دقیقا چیست و چه معنایی دارد؟ زمانی که آج لاستیک از بین می‌رود و سطح تایِرها صاف می‌شوند، حالت لاستیک سایی شکل می‌گیرد. اگر آج‌های خودرو از بین بروند، رانندگی در سطوح معمولی و آسفالت‌های خیابان هم دشوار می‌شود، چه برسد به اینکه بخواهید روی سطحی صاف و لغزنده رانندگی کنید.
دلیل لاستیک سایی خودروها چیست؟
چرا لاستیک خودروها دچار ساییدگی می‌شوند؟ این موضوع در خودروهای قدیمی بیشتر دیده می‌شود. چون معمولا مدت زمان طولانی‌تری از آنها استفاده شده و در نتیجه، اصطکاک مداوم تایرها با سطح زمین موجب شده تا آج‌ها از بین بروند و صاف شوند. به‌هم‌خوردن زاویه‌های تنظیم هم از دلایل دیگری است که ساییدگی را به وجود می‌آورد. زاویه‌های تنظیم به مرور زمان از بین می‌روند.
به جز این‌ها، شکل‌وشیوه رانندگیِ شما هم در تغییر شکل لاستیک‌های خودرویتان نقش دارد. برای مثال، کسی که زیاد تیک‌آف می‌کند، باید انتظار وقوع ساییدگی برای لاستیک‌های خودرو را هم داشته باشد.
دقت کنید که پای عوامل دیگری هم در میان است. گاهی لاستیک سایی نشان از وجود مشکلی جدی در بخش‌های دیگر خودروست. برای مثال، نقص در فنربندی، جلوبندی و فرمان می‌تواند موجب شود که لاستیک خودروها ساییده شوند.
دلایل مختلف لاستیک‌سایی
-
فرمان خودرو
تنظیم بودن و هدایت پذیری فرمان از جمله نشانه‌هایی است که لاستیک‌ها درست کار می‌کنند و دچار ساییدگی نشده‌اند. اما اگر فرمان خودرو در حین رانندگی به یک سمت کشیده شود یا زمانی که فرمان را رها می‌کنید، شاهد انحراف خودرو از مسیر خود باشید، یعنی جایی از کار لَنگ می‌زند. اینجاست که باید شاخک های عیب‌یابی لاستیک را تیز کنید و ببینید که آیا دچار یکی از مشکلات زیر شده‌اید یا خیر:
– نامتوازن بودن باد لاستیک‌ها؛ اگر باد لاستیک‌ها شبیه هم و متوازن نباشد، امکان سایش یکی از تایرها وجود خواهد داشت. یعنی مواردی که با بقیه فرق دارند، دچار ساییدگی می‌شوند.
– میزان نبودن فرمان؛ اگر فرمان خودرو میزان نباشد هم می‌توان به لاستیک‌ها شک کرد. شاید دلیل میزان نبودن فرمان این است که تایرها ساییده شده‌اند و به‌درستی کار نمی‌کنند.
-
هم‌راستایی لاستیک‌ها
چیز دیگری که می‌تواند نشان از ساییدگی لاستیک‌ها باشد، هم‌راستا نبودن لاستیک‌هاست. لاستیک‌هایی که در یک راستا نباشند، دچار فرسایش و ساییدگی می‌شوند. هم‌راستا کردن لاستیک‌ها کار تعمیرکاران کاربلد است. پس این موضوع را هم به‌خاطر بسپارید و در هم‌راستاکردن لاستیک‌ها کوتاهی نکنید.
-
فنربندی خودرو
فنربندی خودرو هم در ایمنی و رانندگی راحت با آن نقش مهمی دارد. این فنرها هستند که از ضربه‌ها در دست اندازها جلوگیری می‌کنند. اگر فنرها خراب شوند و آسیب ببینند، به بخش‌های دیگر خودرو از جمله لاستیک‌ها فشار وارد می‌شود.
-
جلوبندی خودرو
مشکلاتی که در جلوبندی خودرو به وجود می‌آید هم روی چرخ‌ها اثر می‌گذارد. پس اگر جلوبندی خودرویتان دچار اشکالات فنی شده است، مثلا سروصدایی قابل‌ملاحظه تولید می‌کند، حتما به فکر اصلاح وضعیت باشید. چون این مشکل ساییدگی لاستیک‌ها را در پِی خواهد داشت.
انواع لاستیک سایی چیست؟
۱. ساییدگی کنار لاستیک‌ها
اگر باد لاستیک‌ها کم باشد، به قسمت‌های کناری لاستیک‌ها فشار وارد می‌شود و دچار ساییدگی خواهند شد. پس کنترل باد تایرها همیشه بسیار مهم است.
۲. ساییدگی وسط لاستیک‌ها
فقط کم بودن باد لاستیک‌ها نیست که موجبات ساییدگی را فراهم می‌کند. اگر باد بیش از حد باشد هم ساییدگی در کمین خواهد بود. باد زیاد موجود در تایرها باعث می‌شود که لاستیک‌ها در بخش وسط خود دچار ساییدگی شوند. باد زیاد بخش وسطی تایر را تحت فشار قرار می‌دهد و آن را ساییده می‌کند.
۳. ساییدگی لبه‌های بیرونی لاستیک
کمبر و کستر هم می‌توانند به هم بخورند و مشکل ساییدگی را به وجود بیاورند. اما سوال اینجاست که کمبر و کستر (camber & caster) چیست؟ این‌ها زوایایی هستند که موقعیت چرخ را بیان می‌کنند. تنظیم صحیح این‌ها موجبات طول عمر قطعات مختلف خودرو از جمله تایرها را فراهم می‌کند. ساییدگی لبه بیرونی می‌تواند نشانه به هم‌خوردن تنظیمان کمبر و کستر باشد.
۴. تیزشدن لبه لاستیک‌ها
تیزی لبه لاستیک‌ها هم می‌تواند در نتیجه تنظیم نبودن چرخ‌ها و زوایای مربوط به آنها باشد. پس دقت کنید و این نشانه را هم جدی بگیرید.
۵. پله‌شدن لاستیک
اگر چرخ‌ها بالانس نباشند یا سیستم فنربندی دچار نقص باشد، لاستیک خودرو پله پله می‌شود. منظور از پله شدن لاستیک این است که بخشی از سطح آن دچار فرورفتگی و بیرون‌زدگی می‌شود.
برآمدگی و تورفتگی لاستیک‌ها هم ریشه در مشکلات فنربندی خودرو دارد. حمل بار هم لبه‌های داخلی لاستیک را دچار ساییدگی می‌کند.
چطور می‌توان از لاستیک سایی جلوگیری کرد؟
شما نباید با خودرویی با لاستیک‌های ساییده رانندگی کنید. این کار خطرناک است. بنابراین، همیشه حواستان به این باشد که تایرهای خودرو را سالم نگه دارید. به مواردی که گفته شد، دقیق توجه کنید و مانع از ساییدگی لاستیک‌ها شوید. در ادامه به روش‌های جلوگیری از این موضوع دقت کنید:
– قطعات فرمان را بررسی کنید و ببینید که درست کار می‌کنند یا خیر. در صورت وجود خرابی و مشکل حتما درصدد رفع ایرادها برآیید تا تایرها آسیبی نبینند.
– به میزان‌بودن چرخ‌ها دقت و توجه داشته باشید و حواستان باشد که چهار چرخ خودرو باید عمود بر زمین و در یک راستا قرار داشته باشند.
– به آج لاستیک‌ها دقت کنید و در صورت نیاز، آنها را تعویض نمایید. نگذارید که لاستیک‌های بدون آج، ایمنی سواری‌تان را تهدید کنند.
– فشار باد لاستیک‌ها را متناسب با هر فصل و دمای هوا تنظیم کنید.
– از رانندگی با سرعت و شتاب زیاد خودداری کنید. چون چنین سبکی از راندن، شما را مجبور به ترمزگرفتن‌هایی می‌کند که موجب بروز اصطکاک شدید میان لاستیک‌ها و زمین می‌شود.
– لاستیک‌های جلویی بیشتر در معرض ساییدگی هستند. بهتر است که به تناوب، لاستیک‌های عقب و جلو را با هم عوض کنید.
نکته‌ای درباره تایرهای زمستانی و تابستانی
تایرهای تابستان مناسب فصول گرم و خشک هستند و برای مناطقی مناسب‌اند که چنین آب‌وهوایی را در بیشتر زمان‌های سال تجربه می‌کنند. لاستیک‌های تابستانی سخت‌تر از لاستیک‌های دیگر هستند و آج‌های کمتری هم نسبت به تایرهای دیگر دارند.
تایرهای زمستانی برای موقعیت‌هایی مناسب‌اند که جاده‌ها لغزنده هستند و سُرخوردن خودرو در جاده‌ها محتمل‌تر است. این لاستیک‌ها نرم‌تر از انوع دیگر تایر هستند و شیارهای بیشتری روی سطحشان وجود دارد تا آب و برف روی سطح زمین را راحت‌تر و بیشتر به اطراف پخش کنند. یادتان باشد که این شیارها روی سطح تایر متقارن هستند.
در آخر
بخش مهمی از راننده‌ای خوب بودن وابسته به رسیدگی‌هایی است که درباره وسیله‌تان انجام می‌دهید. اگر قرار است که خوب برانید و خودرویی با دوام و طول عمر زیاد داشته باشید، حواستان را به مراقبت‌ها از این وسیله جمع کنید. مراقب ساییدگی لاستیک ها باشید. نکاتی را که در این مقاله عنوان شد، به خاطر بسپارید.